Przełęcz św. Gotarda po bazaltowej kostce

15/04/2019 0 By Aleksander Lipowski

Nazwa: Przełęcz św. Gotarda
Kod: EU_S_StGotthardPass
Kraj: Szwajcaria
Region: Alpy Lepotyńskie
Lokalizacja początku: Airolo (Szwajcaria)
Lokalizacja końca: Hospental (Szwajcaria)
Trudność: 4/5
Płatna: Nie
Długość: 22 km
Maksymalne nachylenie: 10%
Czas przejazdu: około 0,5 h
Maksymalna wysokość: 2091 m n.p.m.
Pokonana wysokość: 950 m

Na przełęcz św. Gotarda prowadzą dwie drogi, nie licząc tunelu, który przebiega kilkaset metrów poniżej. Pierwsza, bardziej znana droga, jest szeroka i komfortowa. Podróżują nią auta osobowe, autokary, kampery i ciężarówki. Ale jest jeszcze druga droga… Wyłożona bazaltową kostką, wijąca się wieloma ciasnymi serpentynami, znana jako Tremola. Powstała jako pierwsza utwardzona przeprawa przez przełęcz św. Gotarda. Być może jej nazwa ta pochodzi od krętej, trudno dostępnej ścieżki jaka wcześniej wiodła przez dolinę Valle Tremola. Słowo „tremola” po katalońsku oznacza „drżeć”. Pewnie już domyślacie się od czego pochodzi nazwa alternatywnego wjazdu na szczyt Gotthard Pass?

Pierwsze dwa razy gdy, próbowałem wjechać na tą ciekawą choć krótką drogę, napotkałem zamknięty szlaban a za nim zwały śniegu. Po wybudowaniu nowoczesnej i wygodnej drogi oraz otwarciu tunelu samochodowego i kolejowego Tremola utraciła jakiekolwiek znaczenie militarne czy gospodarcze. Z tego powodu nie jest ona zimą odśnieżana a zalegający śnieg pozostaje na niej nawet do końca czerwca.

Za trzecią próbą, po wyjątkowo wczesnej wiośnie, udało mi się przejechać całość drogi. Kolejne lata też okazały się łaskawe i drogę mogłem odwiedzić ponownie już w czerwcu – być może to jeden z dowodów na globalne ocieplenie?

Co Cię czeka w czasie podjazdu na przełęcz św. Gotarda?

Wjazd na Tremolę najlepiej zacząć w Ariolo korzystając ze wskazówek nawigacyjnych dostępnych w pliku gpx na tej stronie. Z początku podjazd wije się w bezpośrednim sąsiedztwie głównej drogi, ale w pewnym momencie obie rozchodzą się w przeciwne strony. Jeśli masz szczęście i Tremola jest otwarta to po minięciu szlabanu skierujesz się na zachód mając po prawej stronie zbocze. Na początku nic nie zapowiada zmiany nawierzchni ale już wkrótce asfalt zamieni się w drobną ale dość płaską bazaltowa kostkę. Wjedziesz w wąską, zieloną dolinę. Po długim, prostym odcinku zobaczysz kamienne wieże piętrzące się nad drogą. To wzmocnienia stoku pod pierwszymi serpentynami, którymi za chwilę będziesz wspinać się ku górze. Czekają Cię 37 zawrotek niemal tak ciasnych i gęstych jak na sławetnej przełęczy Stelvio. Wszystkie po kostce ograniczonej symbolicznym murkiem i kamiennymi słupkami. Nie liczyłbym na to że te zabezpieczenia są w stanie ochronić Cię przed wypadnięciem z drogi! Wjazd jest dość trudny i wymaga skupienia uwagi. Na szczęście ruch na tej drodze nie jest intensywny. Tuż przed przełęczą droga nagle robi się prosta i wiedzie wprost na budynek muzeum przełęczy.

Przed szczytem przełęczy, przy jeziorze Lago dei Piazza obie drogi schodzą się na parkingu. Masz tu możliwość powrotu na asfalt lub objechania jeziora od wschodu kostką i kontynuowania zjazdu dawną drogą. Kończy się ona nieco dalej, około trzy kilometry poniżej przełęczy. Definitywnie łączy się tam z nową, asfaltową drogą, która łagodnymi łukami przemierza stromą dolinę w kierunku Hospental. Pierwsze zabudowania tej miejscowości zwiastują koniec trasy.

Informacje praktyczne

Tremola jest nieprzejezdna zimą i otwierana dopiero po ustąpieniu śniegu. W razie zamknięcia możesz wjechać na przełęcz nową drogą.
W czasie opadów deszczu bazaltowa nawierzchnia jest bardzo śliska.
W sezonie letnim po Tremoli kursują konne zaprzęgi z turystami, uważaj żeby nie spłoszyć koni głośnym wydechem.

Ciekawostki leżące pod przełęczą św. Gotarda

W bezpośrednim pobliżu trasy znajduje się linia kolejowa św. Gotarda. Budowa tej trasy została zakończona w 1882 roku. W jej skład wchodzi 80 krętych tuneli oraz głównego 15-kilometrowego tunelu pod wierzchołkiem góry.
Alternatywą dla obu tras przez szczyt przełęczy św. Gotarda jest tunel drogowy otwarty w 1980 roku. Ma on długość 16,5 km i skraca podróż przez przełęcz do kilkunastu minut. Do 2000 roku był najdłuższym tunelem drogowym na świecie. Obecnie miano to nosi 24 kilometrowy tunel Lærdal w Norwegii.
W 2016 roku, w tym samym miejscu, został oddany do użytku najdłuższy tunel kolejowy świata – Gotthard-Basistunnel o długości 57 km. Pokonanie całego podziemnego odcinka zajmuje ultraszybkim pociągom zaledwie 20 minut.